سندرم شریان مزانتریک فوقانی (Superior mesenteric artery syndrome یا SMAS) یک اختلال نادر فشاری حاد یا مزمن در دستگاه گوارش فوقانی است که منجر به تنگ شدن فضای بین شریان مزانتریک فوقانی و آئورت و در نتیجه فشردگی دوازدهه (duodenum) میشود. این بیماری با نامهای مختلفی شناخته میشود، از جمله سندرم کاست (Cast syndrome)، انسداد دوازدهه ناشی از شریان-مزانتریک (arterio-mesenteric duodenal obstruction)، یا سندرم ویلکی (Wilkie syndrome). تصور میشود که این وضعیت با کاهش وزن قابل توجه که منجر به از دست رفتن لایه چربی مزانتریک میشود، تشدید میشود. این کاهش وزن ممکن است به جراحی باریاتریک یا جراحی ستون فقرات (بهطور کلاسیک پس از جراحی اصلاحی برای اسکولیوز)، بیاشتهایی عصبی (anorexia nervosa)، آسیب نخاعی یا بیماری ناتوانکننده نسبت داده شود.
علائم و نشانهها
این وضعیت با تهوع، استفراغ، اتساع شکم، آلکالوز متابولیک، درد شکمی یا درد در ناحیه اپیگاستر و کاهش وزن مشخص میشود. ممکن است با عوارض تهدیدکننده زندگی که عمدتاً به سوءتغذیه یا هیپوولمی (hypovolemia) مربوط میشود، بروز کند. علائم در حالت خوابیده به شکم، وضعیت خوابیده به پهلوی چپ، یا در حالت جنینی بهبود مییابند. اکثر موارد در زنان در دهه دوم و سوم زندگی تشخیص داده میشوند. علائم غیر اختصاصی، تشخیص SMAS را دشوار میسازد و اغلب منجر به تأخیر در تشخیص میشود زیرا سایر علل باید رد شوند.